NIEUWS
Chanoeka voor het eerst
in Dordrecht openbaar
In de tuin van het Dordtse museum Huis van Gijn heeft zich woensdag 21 december een historische gebeurtenis afgespeeld: voor het eerst in de geschiedenis van joods Dordrecht is Chanoeka er in het openbaar gevierd. Normaal gesproken heeft dit zogenoemde feest van de lichtjes plaats achter gesloten deuren. De lokale omroep RTV Dordrecht heeft er een korte reportage aan gewijd.
Honderd
Het was “enorm druk” in de museumtuin, zoals Dordtenaar Edjo Frank, een van de aanwezigen, signaleerde op zijn Facebookaccount.
Zo’n honderd belangstellenden zagen hoe Chris van Benschop, de GroenLinks-wethoudster van Diversiteit en Inclusie, een kaars aanstak. Chanoeka, ook wel bekend als het inwijdingsfeest, duurt acht dagen; elke dag wordt een kaars aangestoken in een negen-armige kandelaar. Dit jaar duurde het joodse feest van zondagavond 18 tot maandagavond 26 december.
Bertie Rodrigues, als lid van de jonge werkgroep Dordts Joods Overleg betrokken bij de unieke viering, vertelde desgevraagd dat zij de bijeenkomst “succesvol, prachtig en voor herhaling vatbaar” vond. De directies van de beide, aanpalende musea – Huis van Gijn en Museum ’40-’45 – verleenden medewerking aan het feest, dat duurde van 17 tot 18 uur.
Eigen thuis
Niet-joodse Dordtenaren hebben normaal “geen idee” van Chanoeka, zoals RTV Dordrecht-verslaggever Trevyn van Houwelingen schrijft op de website van de omroep.
In het nieuws-item legt Bertie Rodrigues uit dat Chanoeka inderdaad “binnenskamers” wordt gevierd, maar dat nu voor het allereerst is gekozen voor een openbare viering. Dat is met opzet gebeurd: antisemitisme leeft weer op in Nederland. Met openbaarheid “hoopt de joodse gemeenschap op meer begrip van niet-joodse Nederlanders”, aldus Van Houwelingen. Het openstellen van zijn deuren ziet het Dordts Joods Overleg (DJO) “als een manier om dat voor elkaar te krijgen”.
Rodrigues wijst er daarnaast op, dat er in de plannen voor de herinrichting van de Grote Markt (waar ooit de synagoge stond) “weer aandacht moet komen voor het joodse verleden op die plek”. Het liefst ziet zij daar weer “een eigen thuis voor de Dordtse joden” ontstaan. Het succes van de Chanoeka-viering, zegt ze, sterkt haar in de poging “om ons doel te bereiken”.
Holocaust
Het Dordts Joods Overleg laat het overigens niet bij het Chanoeka-feest. Op 17 april 2023 organiseert het opnieuw Jom Jasjoa, Hebreeuws voor de Dag van de Sjoa. Dan wordt in het stadhuis de Holocaust herdacht. Burgemeester Wouter Kolff houdt er een rede, en op dezelfde dag worden op verschillende locaties in Dordrecht de allerlaatste Stolpersteine gelegd.
![]() |
Sfeerbeelden van de allereerste openbare Chanoeka-viering in Dordrecht, in de tuin van Museum Van Gijn. |