NIEUWS

Informatiebord onthuld over
DFC-trainer Árpád Weisz

Árpád Weisz, de voormalige joodse trainer van Inter Milaan, FC Bologna én DFC, is op vrijdagochtend 3 mei 2024 tweeledig herdacht. Bij zijn binnenstadshuis aan het Bethlehemplein zijn bloemen gelegd rondom de vier Stolpersteine die daar op 15 mei 2019 zijn aangebracht voor het gezin Weisz. En in het Weizigtpark is een informatiebord over hem onthuld bij het Árpád Weiszpad, dat daar al eerder was.

Vergeten
Voordat de bloemen werden gelegd waren er twee toespraken. Namens DFC sprak archivaris Arie P. Heijstek. Hij zei: “Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is. Dankzij de Stichting Stolpersteine Dordrecht wordt de herinnering aan de in 1942 weggevoerde familie van Árpád Weisz hier aan het Betlehemplein levend gehouden. Sinds begin 1939 was hij als trainer werkzaam bij voetbalclub DFC, zijn zoon Robert was lid bij jong DFC.”
        De huidige voorzitter van DFC legde daarna bloemen neer bij de vier struikelsteentjes die op deze plek al op 15 mei 2019 zijn ingemetseld.
        Kees Weltevrede, historicus en voorzitter van de werkgroep Stolpersteine, noemde de namen van wat hij noemde “de stille getuigen in de stoep”: Árpád Weisz, Ilona Weisz, Robert Weisz en Klara Weisz. Zij werden respectievelijk 48, 44, 12 en 8 jaar. “Ze werden gelukkig op tijd gepakt en vermoord… tenminste als je geloofde in de complottheorie van Adolf Hitler: dat de joden de ergste vijand van het Derde Rijk waren. Joden waren erop uit om de wereldmacht te grijpen en om op allerlei manier de Ariërs te ondermijnen.
        “In hun waanideeën gingen de nazi’s ervanuit dat ze deze vijanden als ras moesten uitroeien, zelfs nadat ze waren vermoord. Ze kregen een nummer; hun naam en identiteit werden afgepakt. Ze werden verbrand – eeuwige grafrust tot de messias kwam, werd hun niet gegund. De as werd verstrooid, zodat hun laatste plek niet meer kon worden vastgesteld. Daarom liggen hier stille getuigen in de straat. Want hiermee hebben Árpád, Ilona, Robert en Klara een plek, een naam, een identiteit en een plaats in het historische geheugen gekregen, al is het in Dordrecht.”
        “De familie heeft hier vanaf 16 februari 1939 gewoond en was met grote verwachting binnen gehaald. Árpád maakte de verwachtingen helemaal waar. Hij werd in september 1941 als jood ontslagen bij DFC en de club deed eigenlijk niets. Ze werden op 2 augustus 1942 door de gemeentepolitie gearresteerd in hun huis en weggevoerd naar Kamp Amersfoort en Kamp Westerbork, en uiteindelijk naar Auschwitz. Wij staan hier eigenlijk bij hun grafstenen.”

Hoogtepunt
Een uur later volgde de plechtigheid in het Weizigtpark. Arie Heijstek sprak opnieuw. Hij zei nu: “Voor mij is deze dag als oud-voorzitter en archivaris van DFC (…) een hoogtepunt in mijn zoektocht naar het leven van deze Hongaarse voetbaltrainer. In 2004 zijn we bij DFC gestart een jubileumboek van de grond te krijgen met foto’s en bijzondere verhalen. In 2004 was Árpád Weisz, zestig jaar na zijn tragische dood in Auschwitz, niemand. In Dordrecht, Italië en Hongarije was hij al die tijd een vrijwel onbekend persoon gebleven.
        “Toen is de speurtocht begonnen – niet wetende wat dat allemaal teweeg zou brengen in Nederland, maar ook in Italië. Het verhaal ‘Leven en dood van een Joodse DFC-trainer’ in het jubileumboek van 2008 heeft hem eigenlijk weer tot leven gewekt. Ook in Italië kwamen de afgelopen jaren vele Árpád Weisz-herdenkingen, bij onder andere Inter Milaan en FC Bologna. Vorig jaar werd zelfs in de Hongaarse hoofdstad Boedapest een standbeeld van hem onthuld.
        “De hele familie Weisz werd omgebracht in Auschwitz-Birkenau. (…) Zij woonden vanaf begin 1939 ongeveer 3,5 jaar aan het Dordtse Betlehemplein en hadden nog een heel leven voor zich. Daarom is het meer dan terecht dat de gemeente Dordrecht heeft gezorgd voor een straatnaambord in het Weizigtpark, vlakbij zijn laatste werkplek: het oude DFC-terrein aan de Markettenweg. Árpád Weisz is geen onbekend persoon meer, hij is weer iemand!”

Petitie
Ook bij deze gelegenheid hield Kees Weltevrede een korte toespraak. Hij herinnerde aan de vier struikelstenen die er in 2019 kwamen. “Er was toen indrukwekkend veel medeleven”, zei hij. Weltevrede somde op wie destijds zoal aanwezig waren: de ambassadeur van Hongarije, vertegenwoordigers van Inter Milaan en FC Bologna, oud-DFC-voorzitter Ger Hüsen, archivaris Arie Heijstek (“De ontdekker van de vergeten coach”), burgemeester Wouter Kolff en (wijlen) Joop van Helden, de jeugdvriend van Weisz.
        “Dat maakte op mij zo’n indruk, dat het mij niet losliet”, vervolgde Weltevrede. “Ik was dat jaar namelijk op de Nassauweg komen wonen. Ik wist dat het DFC-terrein van de jaren ’30 en ’40 in de buurt was, alhoewel er niets meer van over was. Dat gaf mij de ingeving om een pad in Park Weizigt naar Árpád Weisz te noemen. Samen met (de oud-journalist) Hans Berrevoets [op deze derde mei 2024 overigens ceremoniemeester, red.] stelden we een petitie op om het buitenpad van het park, dat raakte aan het oude hoofdveld, naar hem te noemen, met de bedoeling om hem te verankeren in het historisch geheugen van de stad.”
        Weltevrede: “Er werd geweldig gereageerd op de oproep om te ondertekenen. Binnen korte tijd waren er meer dan zeshonderd ondertekenaars, om precies te zijn: 611. De gemeente accepteerde de petitie en plaatste er alvast de straatnaamborden. Maar het park ging op de schop in 2019 en pas nu is het zover klaar dat het informatiebord kan worden onthuld.”
        Samen met Arie Heijstek onthulde vervolgens wethouder M.P.P.M. Merx het bord.