NIEUWS
Ophef in Dordrecht: steentjes
verwijderd uit de Boomstraat
De drie Stolpersteine voor vermoorde joden die in de nacht van 7 op 8 mei zijn ontvreemd uit de Boomstraat, worden vervangen door nieuwe. Een Dordtenaar heeft de werkgroep Stolpersteine Dordrecht spontaan aangeboden om deze te bekostigen, nadat hij van de diefstal hoorde. De werkgroep zelf gaat aangifte doen bij de politie.
 |
De weggehaalde steentjes bij de Boombrug. |
Opschudding
Het plotse, spoorloos verdwijnen van de drie struikelsteentjes – voor vader Mozes Cohen de Heer en zijn dochters Rosalie en Grietje – heeft opschudding veroorzaakt. RTV Dordrecht en dagblad De Dordtenaar wijdden er een nieuwsitem aan, waarin buurtbewoner John Steegh wordt geïnterviewd. Hij werd er door een mede-buurtbewoner op gewezen dat de steentjes waren weggehaald en waarschuwde daarna Steegh, die de desbetreffende Stolpersteine mede heeft gefinancierd.
Steegh is verbijsterd, vertelde hij verslaggever Albert Sok van ‘De Dordtenaar’. “Wie doet zoiets? Het kan nooit vanwege de waarde zijn, want die hebben de steentjes niet.” Hij legt uit dat de vierkante plaatjes aan de bovenkant van de steen, met bijvoorbeeld de naam, geboorte- en sterfdatum, van messing zijn, niet van koper, zoals dikwijls wordt verondersteld. “En zelfs al zou het koper zijn, dan nog heeft het niet veel waarde. Dat kan het dus eigenlijk niet zijn. Ik begrijp het gewoon niet.”
Het gat dat ontstond door de diefstal, is inmiddels provisorisch gedicht. De lege plek is door de gemeente voor de veiligheid en aansprakelijkheid opgevuld met andere stenen – ironisch genoeg om te voorkomen dat mensen struikelen. Er komen vervangende Stolpersteine, maar die zijn niet in een handomdraai gemaakt. Wie de struikelstenen heeft weggehaald en vooral ook: waarom, weet niemand. Steegh, in een e-mail aan de werkgroep: “Geen idee hoe of waarom. Maar weg zijn ze. Koperdieven? Vandalen? Anti-semieten? Geen idee.”
Overvallen
Werkgroepvoorzitter Kees Weltevrede, die juist op het punt stond om op vakantie te gaan, laat weten: ‘Dit overvalt ons.”
Tegenover ‘De Dordtenaar’ voegde hij eraan toe: “Gelukkig hebben we nooit eerder zoiets meegemaakt.” Nadrukkelijk wil Weltevrede niet speculeren over het motief van de dader, laat hij de redactie van deze Stolpersteine weten. “Mijn idee is om ons te onthouden van enige speculatie of interpretatie, om te voorkomen dat er een of ander verhaal wordt opgeblazen. ‘Ze’ mogen de stenen houden: wij zorgen voor nieuwe. We hebben al een sponsor!” In zijn plaats gaat werkgroeplid Harriët Hartog nu aangifte doen.
Weltevrede is ongerust benaderd door Chris den Hoedt, de voorzitter van de Rotterdamse afdeling van het Nederlands Israëlitisch Genootschap (NIG). Via het nieuws vernam deze dat de struikelstenen zijn weggehaald. “De reden laat zich raden”, schreef hij Weltevrede, “maar de vraag die rest is: Gaat de gemeente Dordrecht hier iets mee doen? Gaan ze uitzoeken of te achterhalen is wie de daders zijn en gaan ze zich laten horen?”
Weltevrede heeft hem het e-mailadres van burgemeester Wouter Kolff gegeven. John Steegh ziet het liefst gebeuren dat de werkgroep samen met de gemeente aangifte gaat doen.
Steegh heeft de werkgroep er overigens op gewezen dat de steentjes “behoorlijk professioneel” zijn verwijderd. “Want er waren vanochtend geen sporen van open wrikken te zien; behalve de steentjes was er niets weg”. De steentjes bevonden zich vlakbij de Boombrug, “op een onbewaakte plek”. “Er woont niemand achter de steentjes en loswrikken maakt altijd geluid.”
De betrokken steentjes zijn gelegd op 5 oktober 2021. Mozes Cohen de Heer (Dordrecht, 9 april 1863) en zijn echtgenote Sientje van Baale (Amsterdam, 15 februari 1859) woonden in de Boomstraat op nummer 22 rood (nu: 28). Zij kregen negen kinderen, allen meisjes, van wie er twee al jong stierven, na 14 dagen en na negen jaar. Elders op de website Stolpersteine wordt uiteengezet wat er met de andere kinderen is gebeurd, zie verhaal 282.
Moeder Sientje is al op 24 juli 1920 overleden, haar man Mozes is vermoord in Auschwitz, op 15 december 1942. De dochters Grietje en Rosalie zijn tegelijk op 12 november 1942 in Auschwitz vergast.
Een kleine reeks foto’s van de steenlegging op 5 oktober 2021. Destijds was (wijlen) Ary Boogerman de voorzitter van de werkgroep Stolpersteine.
Foto’s Perry Bos
 |
De digitale publicatie van ‘AD/De Dordtenaar’, op 8 mei jongstleden. |
