NIEUWS

Dordtse Stolpersteine voor het
eerst állemaal schoongepoetst

Stolpersteine

 

Stolpersteine

 

Stolpersteine

Glimmende steentjes op diverse locaties in Dordrecht.
Foto’s Arij Boogerman

Alle Stolpersteine die tot nog toe in Dordrecht zijn gelegd vanaf april 2014 – 135 stuks – zijn schoongepoetst. Dat werk is gedaan door Martien Levisson, een Dordtenaar die zich hiervoor als vrijwilliger aanbood. In voorgaande jaren zijn hier en daar in de stad door andere vrijwilligers ook kleine aantallen struikelsteentjes schoongemaakt, maar Levisson heeft nu systematisch alle exemplaren onder handen genomen. Dat heeft bij elkaar enkele weken geduurd.

Verkleuren
Stolpersteine hebben nogal te lijden van de weersomstandigheden. Bovendien lopen mensen er (soms onbewust) overheen. Een enkeling zet er met opzet krassen op. De steentjes verkleuren, worden gaandeweg smerig, ze verdonkeren. Ze vallen op den duur niet eens meer op, terwijl ze juist bedoeld zijn om de aandacht te trekken – voor het leed dat joodse Dordtenaren is aangedaan.
        Nadat Levisson zich in 2020 meldde als poetser, kocht de werkgroep een poetsmachine. Twee bestuursleden, Arij Boogerman en Harriët Hartog, hadden persoonlijk al eens ondervonden hoe ondoenlijk het reinigen van Stolpersteine eigenlijk is. Knielend op de stoep of zittend op een laag krukje bleek het met de hand poetsen ronduit zwaar. Vandaar dat een machine werd aangeschaft.
        Levisson had in voorgaande maanden al her en der in Dordrecht besmeurde steentjes weer glimmend gemaakt, maar in mei wist hij het poetswerk af te ronden. Voorzitter Boogerman heeft hem toen drie dagen achtereen begeleid en geholpen. Samen gingen ze van adres naar adres. Soms werden de mannen door voorbijgangers aangemoedigd en bedankt, soms ook werd Levisson uitgescholden.

Sponsjes
Hoe ging Levisson te werk? Eerst plakte hij elk steentje rondom met witte tape af. Daarna veegde hij met Brillo schuursponsjes en ouderwetse Brasso koperpoets de steentjes met de hand grondig schoon. De poetsmachine werd vervolgens gebruikt om het messing plaatje te polijsten. Met een droge doek werd het poetswerk beëindigd: het steentje glom weer zoals het deed toen het werd gelegd.
        De werkgroep vreest dat deze ‘rotklus’, die op zich nog steeds allerminst licht is en uiteindelijk 206 Stolpersteine gaat omvatten, elk jaar zal moeten worden herhaald, zózeer verweren ze. Mogelijk zal er toch weer een groep vrijwilligers bij elkaar gezocht moeten worden – waarin Martien Levisson dan meedraait – en die met name in de herdenkingsmaand mei aan de slag gaat.

Martien Levisson aan het werk

Martien Levisson aan het werk. Met witte tape bakent hij eerst de omtrek van de (zes) steentjes af.
Foto Arij Boogerman