Het voorbije joodse dordrecht

De onontdekte foto’s van Dordtse
joden in het archief: aflevering 14 (slot)

Ook deze aflevering gaat over slechts één familie, het gezin Van den Bergh dat aan de Oranjelaan woonde, op nummer 34 (nu 282).
        De reden daarvoor is, dat er liefst vijftien foto’s van de gezinsleden zijn aangetroffen in de Collectie-Beerman. Vijf ervan zijn jaren geleden al eens gebruikt, bijvoorbeeld voor verhaal 39 op deze website. Die foto’s worden hier herhaald − voor de overzichtelijkheid: alles bijeen. De overige tien zijn ‘nieuw’, in de zin van: niet eerder ontdekt.
        Dit klinkt alsof de collectie nog steeds niet volledig is ontsloten, en dat is ook zo. Archiefonderzoekster Erica van Dooremalen duikt op gezette tijden in de duizenden nog onbeschreven foto’s en doet zo regelmatig nieuwe vondsten.
        In deze aflevering 14 worden de voorheen onbekende opnamen van leden van de familie Van den Bergh gepresenteerd en geduid.

Vooroorlogse foto's van joodse Dordtenaren

Pasfoto’s

Louis en zijn vrouw Henriëtte van de Berg

Op dit fotovel met pasfoto’s, door Beerman gemaakt op 29 september 1940,
staan Louis en zijn vrouw Henriëtte als middelste en derde persoon bovenaan.
Foto RAD (309_31485)

David Meijer

Deze baby is David Meijer, want deze drie foto’s zijn alle gemaakt op 1 december 1925,
en toen was David net enkele maanden oud.
Foto’s RAD (nrs. 309_107382, 309_4834-1 en 309_4834-2)

David Meijer

Twee foto’s zijn opgedoken waarop vader Louis en moeder Henriëtte te zien zijn. Het zijn geen afzonderlijke portretten, maar fotovelletjes met zes personen, vermoedelijk bedoeld als pasfoto’s voor persoonsbewijzen: de Tweede Wereldoorlog was gaande, de foto’s zijn gemaakt op 29 september 1940. Omdat de twee fotovelletjes eender zijn (met de nummers 309_31485 en 309_31486) wordt er hier één afgebeeld. De vrouw rechts bovenin is Henriëtte, links van haar staat Louis. Dit is de eerste foto die van hem bekend wordt, meent de redactie van deze website.
        Eerst kort iets meer over het gezin Van den Bergh. Het bestond uit vijf mensen. De vader is Louis, een koopman in oliën en gummiehandel, geboren in Dordrecht op 23 juli 1883. De moeder is Henriëtte Beerenborg (Zevenbergen, 9 december 1882). Zij trouwden in Breda op 4 september 1907. En kregen drie kinderen, twee meisjes en een jongen: Cato Ida (29 juni 1908), Ida Hester (21 november 1910) en David Meijer (29 juni 1925).
        Van een van hen zijn als baby drie foto’s gemaakt, de nummers 309_107382, 309_4834-1 en 309-4834-2. Wie het kind is, is makkelijk vast te stellen: David Meijer. In de boekhouding van Beerman staat namelijk de opnamedatum: 1 december 1925. In dat jaar is David geboren, enkele maanden eerder, in juni.
        Er is nog foto die in opdracht van Van den Bergh aan de Oranjelaan is gemaakt, op 7 juli 1926, van drie baby’s (nummer 309_5974), die gezamenlijk gezellig op een houten bank zitten. Dit kunnen niet alle drie de kinderen van Louis en Henriëtte zijn, omdat Ida en Cato in 1908 en 1910 geboren zijn. David is van juni 1925, de mogelijkheid bestaat dus dat hij een van de drie is (de linker?) en dat de twee andere baby’s neven van hem zijn.

Drie baby’s gefotografeerd op 7 juli 1926

Drie baby’s gemoedelijk poserend op een houten bank, gefotografeerd op 7 juli 1926. Over wie zij zijn, ontbreekt elk nader gegeven. Misschien is de linker baby wel David, en zijn de twee andere familieleden, neefjes wellicht.
Foto RAD (nr. 309_5974)

David met zijn zus Ida Hester

David met zijn zus Ida Hester, op 24 december 1928.
Foto RAD (nr. 309-11947)

Opnieuw David, op 16 mei 1928.
Foto RAD (nr. 309_10424)

David Meijer, Annie van Huiden en Gaby Fonteijn

David op iets oudere leeftijd, op 9 september 1939. Beide foto’s zijn op dezelfde dag gemaakt. Op de ene foto staat hij links samen met Annie van Huiden en Gaby Fonteijn, op de andere poseert hij in zijn eentje.
Foto’s RAD (nrs. 309_28773 en 309_28772)

Donker

David Meijer

Een nogal donker uitgevallen foto, waarop niettemin David Meijer is te herkennen. Het jongetje is gefotografeerd op 28 november 1927.
Foto RAD (nr. 309_9378)

Een foto die mislukt lijkt te zijn, is die met nummer 309_9378. De opname is te donker, maar nog wel is hier David te herkennen. Deze foto is van 28 november 1927. Van een jaar later zijn er twee foto’s waarop David alleen poseert (nummer 309_10424; 16 mei 1928) en samen met zijn zus Ida (nummer 309_11947; 24 december 1928).
        Daarmee zijn nog niet alle foto’s met David erop behandeld. Er zijn er nóg twee. De ene toont hem links met twee andere jonge kinderen (nummer 309_28773). Naast hem zit Annie van Huiden en naast haar Gaby Fonteijn (zie ook verhaal 264). Deze foto is op dezelfde dag gemaakt (9 juli 1938) als de foto waarop David zelfverzekerd alleen poseert (nummer 309_28772).
        Op alle overige foto’s staan de zussen Ida en Cato. Om te beginnen is er een, gemaakt op 14 oktober 1923, waarop zij beiden staan, nummer 309_753. Dan zijn er twee foto’s van Ida afzonderlijk, allebei gemaakt op een en dezelfde dag: 29 november 1925. Ze hebben als nummer 309_4804 en 309_4805. Van Cato zijn ook twee foto’s gevonden, de ene is van 15 november 1925 (309_4661), de andere van 4 januari 1926 (309_5022).
        De laatste foto is gemaakt op 26 april 1930 (nummer 309_20985) van Ida (‘Ietje’) als bruid met bruidegom Emanuel (‘Manuel’) Zadoks (Bussum, 24 juni 1900).

Ida Hester en Cato Ida

De zusjes Van den Berg, met links Ida Hester en rechts Cato Ida, op 14 oktober 1923.
Foto RAD (nr. 309_753)

Ida Hester

Twee foto’s van Ida, allebei gemaakt op 29 november 1925.
Foto RAD (nr. 309_4804 en 309_4805)

Op straat

Hoe is het de familie Van den Bergh vergaan? In kort bestek: vader Louis stierf plots op straat, in de Houweningestraat, in het Land van Valk op 25 januari 1943, op 59-jarige leeftijd en in bijzijn van zijn vrouw Henriëtte. Zij zaten ondergedoken. Henriëtte heeft de oorlog doorstaan, zij stierf in Rotterdam op 20 januari 1968, 85 jaar oud.
        Cato is al jong overleden, op 18 september 1926, als 18-jarige, na een astma-aanval. Haar oudste zus Ida, die in Breda woonde en met Emanuel twee kinderen had gekregen (Bram, 1935 en Jet, 1937), vluchtte in de oorlog, in 1943, met haar gezin via Zuid-Frankrijk naar Aruba. Na de oorlog zijn Ida en Emanuel teruggekeerd naar Nederland. Hij overleed in Bussum op 24 juni 1900, zij in Laren op 28 januari 2003, 92 jaar oud. Zij zijn beiden begraven op de joodse begraafplaats in Dordrecht.
        David (‘Daaf’) is in Dordrecht gebleven. Hij trouwde met Marga E.M. van Eede (2 oktober 1925). Hij is overleden op 10 januari 1979, (53), zij op 4 april 2000 (74). Zij liggen op de algemene begraafplaats Essenhof in Dordrecht.

Links Cato Ida en rechts Ida en Emanuel Zadoks

Dit is Cato Ida op 15 november 1925. Zij overleed al op 18-jarige leeftijd, krap een jaar nadat deze foto was gemaakt, op 18 september 1926.
Foto RAD (nr. 309_4661)

Ida en Emanuel Zadoks zijn getrouwd, bij Beerman zijn zij nog in bruidskleding gaan poseren op 26 april 1930.
Foto RAD (nr. 309_20985)




< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 13

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 12

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 11

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 10

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 9

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 8

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 7

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 6

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 5

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 4

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 3

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 2

< Terug naar De onontdekte foto’s van Dordtse joden in het archief: aflevering 1


< Terug naar index 'Verhalen over het voorbije joodse leven in Dordrecht'